تنوع سیتوژنتیکی برخی از گونه های لاله (sp. tulipa) در ایران

در این تحقیق، تعداد 23 اکوتیپ از نه گونه گل لاله (tulipa) بومی ایران از نظر ویژگی های کروموزومی، کاریوتیپی و مقدار dna ژنومی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تهیه گستره های متافازی از پیش تیمار کلشی سین 05/0% (w/v) و رنگ آمیزی استو-اورسئین استفاده گردید. نتایج نشان داد که تمامی اکوتیپ ها به جز اکوتیپ های 22 (26 = x2 = n2) و 23 (48 = x4 = n2) دیپلوئید (24 = x2 = n2) بوده و دارای 3 نوع کروموزوم "st"،"sm" و"m" بودند. اکوتیپ های 1 و 15 دارای ماهواره بودند که هر دو روی بازوی بلند اما روی کروموزوم های متفاوت قرار داشتند. از لحاظ 9 ویژگی کاریوتیپی تفاوت های قابل ملاحظه ای در بین اکوتیپ ها مشاهده شد. اکوتیپ ها بر اساس روش استبینز در دو کلاس a2 و a4 قرار گرفتند مطالعات فلوسایتومتری، با استفاده از روش رنگ آمیزی pi و vicia faba var. inovec (2c dna = 26.9 pg) به عنوان گیاه استاندارد، انجام شد. طول کروموزوم (tl) از 4/6 میکرومتر (s2) تا 90/12میکرومتر (s5) متفاوت بود. حجم کروموزوم ها (tcv) در دامنه ?m3 9/32 ((s2 تا ?m3 66 (s4) قرار داشت. تجزیه واریانس تغییرات کروموزومی و اندازه ژنوم درون گونه ای بیشتری را نسبت به بین گونه ای را در میان 12 روش انجام شده برای شاخص های تقارن نشان داد. پارامتر های a1، tf? و ask? تایید کرد که s2 متقارن ترین و s5 دارای نامتقارن ترین کاریوتیپ می باشند. اندازه ژنوم جنس لاله ایران برای اولین بار در این تحقیق گزارش شده است. میانگین مقدار 2cx dna 54.52 pg بود که از pg 29/63 در s4 تا pg 23/37 در s1 متفاوت بود. نتایج همبستگی نشان داد که بین c dna2 و tl و tcv ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد.